İşçi Sınıfı İçin Cumhuriyet Ne İfade Eder?

Cumhuriyet denilen rejimi padişahlıkla ya da krallıkla karşı karşıya getirerek, cumhuriyetin mutlak üstünlüğünden bahsetmek yanlıştır; Marksistler cumhuriyetin tercih edilir olduğunu, dahası burjuvazi için de en iyi yönetim biçimi olduğunu söylerken, burjuvazi gibi “cumhuriyet halkın kendi kendini yönetmesidir” yanılsamasından hareket etmezler. Cumhuriyet tercihi çok daha somut bir içeriğe sahiptir: Marksistler cumhuriyet derken, geçmişten bu yana, genel olarak burjuva demokrasisini, yani burjuvaziyi devirmek için (ve devirene kadar) daha uygun koşulları kastetmişlerdir.

Fakat özellikle de Türkiye’de Stalinizmin Kemalizmle olan göbek bağı nedeniyle, cumhuriyet yönetimine haddinden fazla olumlu vurgu yapılmış ve aslında çok da dolaylı denemeyecek bir şekilde TC devletine güven aşılanmıştır. Bunu özellikle de son dönemde AKP’nin anti-demokratik saldırıları bağlamında cumhuriyetin (burjuva cumhuriyetin) korunması ya da CHP tabanına sağdan oynayarak “sosyalist cumhuriyet” talebinin öne çıkarılması örneklerinde gördük. Oysa Marksistler için rejimin adı değil, mücadele açısından pratik değeri önemlidir.

Bu şekilde bakıldığında, son yüzyılın pratik deneyimleri de göstermiştir ki, böyle bir rejim, yani demokratik işleyiş monarşi yönetiminde de kurulabilir. Proletarya için vazgeçilmez olan ne idüğü belirsiz cumhuriyet değil, demokratik haklar ve genel olarak demokratik işleyiştir.

Nitekim Lenin bu gerçeğin pratik düzlemde henüz her yönüyle görülmediği 1918 yılında, bu hususa yukarıdaki alıntıyla sınırlı olmayan, daha genel teorik düzeyde de dikkat çekmişti. Şöyle diyordu Lenin:

Burjuva devletinin tipik özelliklerini taşımayan monarşiler (sözgelimi herhangi bir askeri kliği olmayan monarşiler) olduğu gibi, bu açıdan gayet tipik özellikler taşıyan cumhuriyetler (sözgelimi bir askeri kliği ve bir bürokrasisi olan cumhuriyetler) de vardır. Bu herkesçe bilinen tarihi ve siyasi bir gerçektir. 

Herkesçe bilindiği doğru olmasa da, bir gerçek olduğu kesindir! Burada yalnızca İngiliz monarşisinin burjuva sınırlar içinde Türkiye cumhuriyetine üstünlüğünü düşünmek yeterli olacaktır.

Kaynak: Militan