Rusya’da
1917 yılında işçiler, köylüler, askerler (“üniformalı işçi ve emekçiler”) Şubat
ayında ayaklanır ve krallarını (“Çar”) devirirler. Ama onların tek derdi kral
değil, aynı zamanda kraldan çok kralcılardır.
I.
Dünya Savaşı’nda üç yıldır
milyonlarca insanını kaybetmiş ordu da devrime katılır. Orduda ünlü “bir numaralı prikaz” kabul edilir. Troçki’nin “devrimci ordunun özgürlük tüzüğü” adını verdiği
bu emirname, üniformalı işçi ve emekçiler olarak askerlerin kendi
inisiyatiflerinin bir ürünüydü. Bunu bir haysiyet bildirgesi olarak da okumak
mümkündür. Ordunun subay kademesine güvenmeyen askerlerin kaderlerini kendi
ellerine alma girişimidir. Orduda seçimle işbaşına gelen komitelerin kurulması,
ülkeyi yönetecek meclislere (Sovyetlere) asker temsilcilerinin gönderilmesi,
silah stoklarının asla subayların eline bırakılmaması gibi maddeler de içeren
emirnamenin can alıcı noktası askerlerin eşitlik çığlığıydı. Askerler görev
sırasında disiplini kabul etmekle birlikte, talimler dışında üstünü her
gördüğünde ayağa kalkmak ya da selam vermek zorunda olmayı reddediyor,
subayların askerlere saygılı davranmasını şart koşuyor, örneğin “sen” diye
hitap etmesini, küfretmesini vb. yasaklıyordu.
Devrimin sözde önderleri sonradan bu emri feshetmek için çok
çeşitli girişimlerde bulunmuş olsalar da, askerler bu prikaz’dan
vazgeçmediler. Devrim özgürlük demekse, prikaz bu özgürlüğün adıydı!
Kaynak 1917: Şubat Devrimi ve Çarlığın Yıkılışı , Sinan KARASU
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder